Integraal werken sinds 2015: goede intenties, maar waar blijven de resultaten?

Sinds de decentralisaties in 2015 is integraal werken hét mantra binnen het sociaal domein. De bedoeling: inwoners centraal stellen, domeinoverstijgend samenwerken en versnippering tegengaan. Tien jaar later is het tijd om de balans op te maken. Wat heeft integraal werken echt opgeleverd? En hoe kunnen gemeenten hierin volwassen worden?

Wat is integraal werken eigenlijk?

Integraal werken betekent: professionals uit verschillende domeinen (zoals zorg, participatie, jeugd en inkomen) werken samen rondom de vraag van de inwoner. Niet ‘doorschuiven’, maar in samenhang ondersteunen. In theorie sterk, in praktijk vaak complex.

Wat gaat goed?

• ‍Bewustzijn is gegroeid: Professionals en beleidsmakers herkennen het belang van samenwerken.‍
• Lokaal maatwerk: Sommige gemeenten hebben integrale toegang of wijkteams met brede expertise opgezet.‍
• Innovatieve praktijken: Denk aan gebiedsgericht werken, wijkgericht casusoverleg of één gezinsplan.

Wat schuurt nog?

• ‍Structuur boven samenwerking: Organisatiebelangen winnen het soms van het inwonerbelang.‍
• Financiering per domein: Budgetten zijn vaak nog verkokerd, wat echte samenwerking belemmert.‍
• Professionals worden overvraagd: Van generalist tot regelkenner, soms moet één persoon alles zijn.

QONS-visie: maak het klein, maak het concreet

Integraal werken vraagt geen nieuwe nota’s, maar andere gewoontes. Werk van onderop, met ruimtevoor vertrouwen en lokaal vakmanschap. Het begint bij samenwerking op casusniveau, en groeit vandaar uit.

Vier praktische stappen voor gemeenten:

1. ‍Start met integrale casuïstiek bespreking: Maak samenwerking tastbaar op individueel niveau.‍
2. Werk met duo’s of trio’s in plaats van één ‘alleskunner’: Zo benut je ieders expertise.‍
3. Koppel uitvoering aan beleid: Laat beleidsmakers meelopen in het veld en vice versa.‍
4. Leer van anderen: Zoek actief naar best practices in vergelijkbare gemeenten.

Tot slot

Integraal werken is geen doel op zich, maar een middel om inwoners beter te ondersteunen. Het vraagt lef om oude structuren los te laten, én vertrouwen om nieuwe samenwerkingen op te bouwen. QONS helpt gemeenten om die brug te slaan van idee naar praktijk.

Meer weten over hoe QONS gemeenten helpt bij integraal werken? Neem contact met ons op.